170 χρόνια προσφοράς στην Ορθόδοξη παιδεία (1844 – 2014)
Η Ριζάρειος Εκκλησιαστική Σχολή (Ρ.Ε.Σ.) άρχισε τη λειτουργία της το 1844. Από της ιδρύσεώς της στεγαζόταν στα κτήρια του μεγάλου οικοπέδου της οδού Βασιλίσσης Σοφίας και από τη σχολική περίοδο 1960-61 στις εγκαταστάσεις που ανηγέρθησαν στο κτήμα της Ριζαρείου στο Χαλάνδρι. Από το 1894 μέχρι το 1908 διευθυντής της σχολής υπήρξε ο Άγιος Νεκτάριος Μητροπολίτης Πενταπόλεως. Σήμερα λειτουργεί γενικό εκκλησιαστικό λύκειο (Α, Β & Γ τάξη). Η Ρ.Ε.Σ. διαθέτει αξιόλογο εκπαιδευτικό προσωπικό με πολύ θετική συμβολή στην κατάρτιση των μαθητών. Οι απόφοιτοι του γενικού εκκλησιαστικού λυκείου έχουν την δυνατότητα πρόσβασης στη τριτοβάθμια εκπαίδευση, όπως όλοι οι απόφοιτοι των γενικών λυκείων της χώρας. Η Σχολή στεγάζεται σε σύγχρονες και άνετες εγκαταστάσεις σε ευχάριστο και υγιές φυσικό περιβάλλον στο Χαλάνδρι, εντός των οποίων λειτουργεί και Οικοτροφείο για τους μαθητές του λυκείου. Στους οικοτρόφους παρέχεται δωρεάν σίτιση, στέγαση, εκπαιδευτικό υλικό, καθώς και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Η Ριζάρειος Εκκλησιαστική Σχολή Αθηνών αποτελεί σήμερα ένα από τα μεγαλύτερα και ενεργότερα Εθνικά Κληροδοτήματα της χώρας μας. Η παράδοση της φτωχής και ακριτικής Ηπείρου να προσφέρει στο Έθνος μεγάλους Ευργέτες, οι οποίοι έδωσαν τα μέγιστα για την Ελλάδα, είναι διαχρονική.
Οι αδελφοί Ριζάρη
Οι αδελφοί Mάνθος και Γεώργιος Ριζάρης, οι οποίοι αποτελούν τις πιο υψηλές και τις πιο συνειδητές μορφές της ευεργεσίας στην πατρίδα μας, γεννήθηκαν στο χωριό Μονοδένδρι Ζαγορίου της Ηπείρου. Η ημερομηνία γεννήσεώς του Μάνθου δεν μας είναι γνωστή. Ο Μάνθος ξενιτεύτηκε στη Νίζνα της Ρωσίας, όπου τον κάλεσε ο αδελφός της μητέρας του. Ασχολήθηκε με το εμπόριο και πολύ σύντομα με το επιχειρηματικό δαιμόνιο που τον διέκρινε, οργάνωσε τον δικό του εμπορικό οίκο, τον οποίο επεξέτεινε στη Μόσχα, την Οδησσό, τη Βεσσαραβία, τις παραδουνάβιες ηγεμονίες και την Κωνσταντινούπολη.
Το 1806 πήρε στις επιχειρήσεις του και το μικρότερο αδελφό του Γεώργιο, ο οποίος κατάφερε να αναπτύξει το δικό του εμπορικό οίκο.
Οι οικονομικές δωρεές των δύο αδελφών πρός τη Ρωσική αλλά και την Ελληνική κοινωνία ήταν γενναιόδωρες. Στήριξαν ενεργώς την Φιλική Εταιρεία και τον αγώνα της ελληνικής επαναστάσεως με μεγάλα χρηματικά ποσά κατά την περίοδο 1814-1824. Ο Μάνθος Ριζάρης μάλιστα υπήρξε από τα πρώτα μέλη της Φιλικής Εταιρείας και ήταν γνωστός στους Φιλικούς με το συνθηματικό όνομα "Πρόθυμος". Ο Μάνθος πέθανε το 1824 και ο Γεώργιος το 1841 και δυστυχώς οι δύο αδελφοί ευεργέτες δεν πρόλαβαν να δουν υλοποιημένο το όραμά τους.
Το Εθνικό κληροδότημα Ριζάρη
Το 1814 ο Κωνσταντίνος Οικονόμος συνέστησε στο Μάνθο Ριζάρη να ιδρύσει εκκλησιαστική ακαδημία στη μελλοντική πρωτεύουσα του Ελληνικού κράτους. Μετά το θάνατο του Μάνθου (1824) ο μικρότερος αδελφός του Γεώργιος, ξεκινά να συγκεντρώσει την περιουσία του αδελφού του και να ιδρύσει το Εθνικό κληροδότημα Ριζάρη, από το οποίο μετέπειτα θα ιδρυθεί η Ριζάρειος Σχολή Μονοδενδρίου και η Ριζάρειος Εκκλησιαστική Σχολή Αθηνών. Στη γενέτειρά τους ιδρύθηκε το 1835 η Ριζάρειος Χειροτεχνική Σχολή, η οποία περιλαμβάνει: Σχολή Υφαντικής και Κεντητικής, εργαστήριο παραγωγής, οικοτροφείο και εκθετήριο – πρατήριο λαϊκής τέχνης.
Στη Σχολή (διετούς διάρκειας) φοιτούν και διαμένουν κοπέλλες ηλικίας 12 – 25 ετών, από τα Ζαγοροχώρια και την υπόλοιπη Ήπειρο και λαμβάνουν μηνιαίο εκπαιδευτικό επίδομα.
Το ίδρυμα της Ρ.Ε.Σ. διοικείται από Πολυμελές δεκαμελές Συμβούλιο, το οποίο αποτελείται από εξέχοντα μέλη της ελληνικής κοινωνίας, τα οποία προσφέρουν τις υπηρεσίες τους χωρίς αμοιβή και από Τριμελές Διοικητικό Συμβούλιο συγκροτούμενου από μέλη του Πολυμελούς. Η σύνθεση του Τριμελούς εκάστης τριετίας αναδεικνύεται επί τη βάσει των διατάξεων της διαθήκης.
Ο ιδρυτής όρισε τα μέλη του Συμβουλίου να κατάγονται από τις εξής περιοχές:
α) Τέσσερις από την ιδιαιτέρα πατρίδα του το Ζαγόρι Ιωαννίνων,
β) Ένας από την περιοχή των Ιωαννίνων,
γ) Δύο από τη Σμύρνη,
δ) Ένας από τη Χίο,
ε) Ένας από τη Θεσσαλία και
στ) Ένας από την Κρήτη.
Όλα τα μέλη του Πολυμελούς Συμβουλίου είναι ισόβια. Σήμερα (Απρίλιος 20144) το Πολυμελές Συμβούλιο της Ριζαρείου αποτελείται από τους παρακάτω Συμβούλους:
1. Κωνσταντίνος Δ. Φαφαλιός – Φιλόλογος (εκ Χίου)
2. Πέτρος Αναστ. Γέμτος - Ομότ. Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών (εκ Θεσσαλίας)
3. Νικόλαος Ηλ. Χούλης - Ομότ. Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών (εκ Σμύρνης)
4. Γεώργιος Στ. Ιωαννίδης - Μηχ/λόγος Μηχανικός (εκ Ζαγορίου)
5. Κωνσταντίνος Αθαν. Λιούμας - Δικηγόρος (εκ Ζαγορίου)
6. Άδωνις Κυρ. Κύρου - Δημοσιογράφος – Ιστορικός (εκ Ζαγορίου)
7. Χρήστος Βασ. Μασσαλάς - Ομοτ. Καθηγητής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων (εξ Ιωαννίνων)
8. Γεώργιος Κων/νου Ματσόπουλος - Επίκ. Καθηγητής Ε.Μ.Π. Ηλεκτρολόγος – Μηχανικός (εκ Ζαγορίου) 9. Παναγιώτης Γεωργ. Τσακίρης -εκπαιδευτικός (εκ Σμύρνης) 10. Χριστόφορος Γεωργ. Χαραλαμπάκης - Καθηγητής Γλωσσολογίας Φιλοσοφικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών (εκ Κρήτης)
Η ιστορία της Σχολής
Το 1836 ο Γεώργιος Ριζάρης εγκαθίσταται πλέον μόνιμα στην Αθήνα και ξεκινά τις νομικές διαδικασίες για την ίδρυση της Ριζαρείου Εκκλησιαστικής Σχολής Αθηνών. Ώς έμπορος γνωρίζει ότι πρέπει να φροντίσει για την αποδοτικότητα της περιουσίας που αφήνει στο κληροδότημά του και προβαίνει στην αγορά ακινήτων. Η διορατικότητα του ωφελεί τη Σχολή μέχρι σήμερα. Το 1841, λίγο πρίν πεθάνει ο Γεώργιος Ριζάρης, ο Βασιλιάς Όθων του απένειμε το Χρυσό Σταυρό των Ιπποτών του Βασιλικού Τάγματος του Σωτήρος, για την μεγάλη εθνική προσφορά του.
Στις 15 Μαϊου 1844, έγιναν με ιδιαίτερη λαμπρότητα τα εγκαίνια της Ριζαρείου Εκκλησιαστικής Σχολής Αθηνών, παρουσία του Βασιλιά Όθωνα, του Μητροπολίτου Αθηνών Νεόφυτου και του Πρωθυπουργού Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου. Η Ριζάρειος μαζί με το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Αρσάκειο (της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας) και τη Σχολή Ευελπίδων, αποτελούσαν τα μεγαλύτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας, κατά τον 19ο αιώνα.
Ιδιαίτερα καταλυτική για τη Σχολή ήταν η παρουσία του Μητροπολίτου Πενταπόλεως Αγίου Νεκταρίου, στη διεύθυνση της (1894 – 1908), ενώ ξεχωριστή ήταν και η σχολαρχία του λογίου Αρχιμανδρίτου Χρυσόστομου Παπαδόπουλου (μετέπειτα Αρχιεπισκόπου Αθηνών). Από τη Σχολή στα 165 χρόνια της ζωής της, αποφοίτησαν: 2 πρωθυπουργοί, 1 Πατριάρχης, 1 Αρχιεπίσκοπος, 60 και πλέον Μητροπολίτες, 7 υπουργοί, 14 πρυτάνεις, 4 πρόεδροι της Ακαδημίας Αθηνών, 300 και πλεόν κληρικοί και δεκάδες πανεπιστημιακοί καθηγητές. Μετά από 120 χρόνια λειτουργίας της Σχολής στη Λεωφόρο Βασιλίσσης Σοφίας, στην Αθήνα, το 1960 – ’61 μεταφέρθηκε στις νέες ιδιόκτητες εγκαταστάσεις της, στο Χαλάνδρι Αττικής, όπου βρίσκεται μέχρι και σήμερα.
Η Σχολή σήμερα
Σήμερα λειτουργεί γενικό εκκλησιαστικό λύκειο (Α, Β & Γ τάξη).
Η Ρ.Ε.Σ. διαθέτει αξιόλογο εκπαιδευτικό προσωπικό με πολύ θετική συμβολή στην κατάρτιση των μαθητών.
Οι απόφοιτοι του γενικού εκκλησιαστικού λυκείου έχουν την δυνατότητα πρόσβασης στη τριτοβάθμια εκπαίδευση, όπως όλοι οι απόφοιτοι των γενικών λυκείων της χώρας.
Η Σχολή στεγάζεται σε σύγχρονες και άνετες εγκαταστάσεις σε ευχάριστο κ υγιές φυσικό περιβάλλον στο Χαλάνδρι, εντός των οποίων λειτουργεί και Οικοτροφείο για τους μαθητές του λυκείου.
Στους οικοτρόφους παρέχεται δωρεάν σίτιση, στέγαση, εκπαιδευτικό υλικό, καθώς και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.
Το Γενικό Εκκλησιαστικό Λύκειο είναι θεωρητικής και τεχνολογικής κατεύθυνσης, με ειδικά θεολογικά μαθήματα.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΜΑΘΗΤΩΝ
• Όλοι οι μαθητές είναι υπότροφοι (εσωτερικοί ή εξωτερικοί).
• Σε όλους τους υποτρόφους παρέχεται δωρεάν εκπαίδευση, διδακτικά βιβλία, γραφική ύλη.
• Στους υποτρόφους οι οποίοι διαμένουν στο Οικοτροφείο (εσωτερικοί) παρέχεται δωρεάν διαμονή, σίτιση και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.
• Οι μαθητές δύνανται, αν το επιθυμούν, να μη διαμένουν στο Οικοτροφείο(εξωτερικοί), εφόσον οι γονείς τους ή κηδεμόνες τους διαμένουν στην Αθήνα και δηλώσουν εγγράφως ότι επιθυμούν να μη διαμένει ο μαθητής στο Οικοτροφείο αφενός και αφετέρου ότι με δική τους ευθύνη και μέριμνα θα μετακινείται προς και από το σχολείο της Ρ.Ε.Σ.. Οι μαθητές σε κάθε περίπτωση θα είναι υποχρεωμένοι να παρακολουθούν κανονικά το εκπαιδευτικό πρόγραμμα και τις εκδηλώσεις του σχολείου ακόμη και τις απογευματινές ώρες. • Οι μαθητές επιλέγονται κατόπιν αξιολόγησης.
• Δεκτοί για αξιολόγηση – εγγραφή γίνονται υποψήφιοι που δεν έχουν υπερβεί το 20ο έτος της ηλικίας.
• Δεκτοί στη διαδικασία αξιολόγησης γίνονται απόφοιτοι οποιουδήποτε τύπου Γυμνασίου δημόσιου ή ιδιωτικού της ημεδαπής ή αναγνωρισμένου ισότιμου σχολείου της αλλοδαπής με απολυτήριο κατ΄ ελάχιστον βαθμού 14.